سخنی درباره کیهان کلهر ....
شهر خاموش کیهان کلهر را همانند سایر کارهایش میتوان نوعی کار تلفیقی دانست البته موسیقی تلفیقی نه به این معنا که دستگاه و گوشه های ایرانی با ساز غربی اجرا گردند .
در آثار کیهان کلهر کار تلفیقی را میتوان تلفیق اندیشه دو فرهنگ موسیقیایی یا دو موزیسین معنا نمود. نمونه آن را در دوران طلایی حضورش در ایران و کار با شجریان و ارائه اثری همچون " شب سکوت کویر" که میتوان آن را نیز نوعی موسیقی تلفیقی به شمار آورد بر شمرد . اثری که هنرنمایی دوتار نوازی چون مرحوم حاج قربان سلیمانی ؛ کلهر ؛ علیزاده وشجریان را به خود می دید . در این اثر کیهان کلهر به راستی چیره دستی خود را در آهنگسازی نیز همانند نوازندگی اش ثابت نمود تا شاهد ارائه اجرایی متفاوت از سایر اجراهای شجریان باشیم . این نوع موسیقی را نیز میتوان در همان رسته موسیقی تلفیقی ای که کلهر علاقه وافری به آن دارد دانست تلفیق فرهنگ بومی خراسان و موسیقی سنتی ایرانی که این اثر را براستی تبدیل به اثری ماندگار نموده است .
آنچه که کیهان کلهر را از بیشتر هنرمندان و اهالی موسیقی ایرانی منفک میسازد متفاوت بودن اوست . ذوق وافر هنری کلهر و قدرت وی در آهنگسازی و نوازندگی یکی از دلایل تفاوت این هنرمند از دیگران است . وی ذهن خود را معطوف به موسیقی سنتی و دستگاهی ننموده است و این امر باعث گشته تا حدی از موسیقی ایرانی جدا گشته و به موسیقی کلاسیک و جهانی با اجرای سازکمانچه روی آورده است . کلهر با این کار هم حس قوی آهنگسازی خود را به رخ دیگران میکشد و هم موسیقی ایرانی و ساز ایرانی را به جهانیان معرفی می نماید .
همکاری با بزرگانی چون شجاعت حسین خان ؛ اردال ارزنجان ؛ پروژه بزرگ جاده ابریشم به سرپرستی یویومابزرگترین نوازنده کلاسیک ویولون در دنیا ؛ کوارتت آمریکایی Brooklyn rider در آلبوم جدیدش به نام شهر خاموش را میتوان برگ زرین افتخارات این هنرمند بزرگ دانست .
کیهان کلهر ؛ با آنکه مبتکر سبک تازه ای در کمانچه است و کمانچه را با سازهای کلاسیک غربی می نوازد ؛ اصالت خود را حفظ نموده و رابطه خود را با موسیقی سنتی منقطع ننموده است که این امر خودمیتواند عاملی بر موفقیتهای پیاپی این نوازنده آهنگساز بزرگ باشد .
در این وادی شهرام ناظری نیز همانند کیهان کلهر در موسیقی سنت شکنی کرده است که این عامل باعث گردیده است تا اینان را تبدیل به چهره هایی جهانی نمایند .چهره هایی که میتوان از انها به عنوان سفیران فرهنگی ایرانیان یاد نمود .
آلبومهاي مختلفي که از او به بازار موسيقي ايران آمده كه هــــر كــــدام دنــيـــاي تـــازهاي را پــيـــش روي مـــا ميگشايند و صداي كمانچه كيهان كلهر را تا مدتها در ذهــن و گــوشـمــان نـگــه مـيدارنـد. مـثـل آن گـوش مـاهـيهـايـي كـه كنار ساحل افتادهاند و تا ماهها حتي وقتي از دريا جدا باشند، صداي دريا ميدهند.آخـريـن آلـبـوم كـيـهـان كـلـهـر كـه در خـارج از ايران منتشر شده، به نام «شهر خاموش» عنوان برترين آلبوم سال را از سوي مجلات معتبر موسیقی جهان دريافت كرده است . این آلبوم راکلهر به همراه کوارتت زهی بروکلین ریدر آمریکا اجرا نموده است . ايـن اثر به سفارش دانشگاه هاروارد آمریکا و برای كودكان حلبچه ضبط گردیده است .
آنچه در آلبوم شهر خاموش را اثری متفاوت و بی نظیر می نمایاند "بداهه نوازی " و " تکنوازی های متعددی " است که از مشخصه های اصلی موسیقی سنتی ایرانی است که نتیجه تلفیق اندیشه ها را در این آلبوم بیشتر می نمایاند .
در موسیقی اثری را میتوان قوی عنوان نمود که با هر بار گوش کردن به آن اثر شنونده جذابیت و تازگی ای خاص را احساس نماید . در نقطه مقابل اثر موسیقایی ضعیف را میتوان اثری تعریف نمود که تنها ارزش یکبار گوش فرا دادن را داشته باشد . زمانی که به تک تک آهنگهای کلهر گوش فرا میدهیم نیز متوجه میشویم که آلبومهای ارائه شده از طرف این هنرمند آثاری بسیار قوی هستند .
همکاری کیهان کلهر با کوارتت زهی Brooklyn rider با کلهر از سال ۲۰۰۰ در پروژه ی راه ابریشم شروع میگردد و دو عضو اصلی این گروه برای آشنایی بیشتر با فرهنگ ایران و درک بهتر موسیقی مدت زمانی را در ایران سپری می نمایند .
قطعه ای شنیدنی در آلبوم شهر خاموش کلهر با نام " پرواز " وجود دارد که بر گرفته از یکی از تکنوازیهای سه تار در آلبوم شب – سکوت – کویر به نام " طرقه " است که این بار این تکنوازی برای ویولن تنظیم مجدد گشته است .
یکی از ویژگی های یه موزیسین خوب و فوق العاده این است که بتواند فقط با موسیقی و سازش حسی خاص را به شنونده منتقل نماید . این حس در قطعه پرواز کاملا مشهود است . قطعه ای که نوازنده ویولن آن را به زیبایی هر چه تمام تر اجرا نموده است .
در آشفته بازار کثیف سیاست که وجهه خارجی ایرانی را بسیار زشت جلوه داده است ( نکته جالب اینکه نمیتوان در بازیهای سیاسی هچکدام از طرفین دعوی را محق دانست )؛ حضور فرهنگ و موسیقی ایرانی و ارائه آن به کل دنیا میتواند دید مردم سایر نقاط جهان را نسبت به ایران و ایرانی را در دنیا بهبود ببخشد .
امید است بتوانیم بزرگانی چون کیهان کلهر که اعتبار موسیقی ما محسوب میگردند را شناخته و زمینه حضورشان در داخل کشور برای بهره مندی از هنرشان را برای مردم هنر دوستمان فراهم آوریم ...
توجه خوانندگان محترم را به مصاحبه شهروند امروز با کیهان کلهر جلب می نمایم .
محمد جواد صحافی
18 آذرماه 1387
منابع :
-
کافه مربا
-
موسیقی ما- در باره کیهان کلهر
-
موسیقی ما - مصاحبه شهروند امروز با کیهان کلهر