همايون

گام همايون را مي توان با گام كوچك موسيقي غربي مقايسه نمد. نغمات اين دستگاه ملايم و گوشه هاي آن ماليخوليايي است، گوشه هاي اين دستگاه عبارتند از: درآمد، چكاوك، بختياري، ليلي و مجنون، بيداد، كه گوشه هاي اصلي را تشكيل مي دهند و گوشه هاي ديگر مواليان، ني داود، باوي، ابوالچپ، راه ندي، موره، طرز، نوروز عرب، نوروز صبا، نوروز خارا، نفير و فرنگ، شوشتري، ميگلي، دلنواز، غزال، مؤالف، دناسري، جامه داران، فرح، شهر آشوب، پروانه، نغمه بيات اصفهان را مي توان از دستگاه همايون دانست و لي اكنون آنرا دستگاه مستقلي مي دانند گوشه هاي اين نغمه، در آمد، بيات راجع، عشاق، سوز و گداز، جوايه، راز و نياز، چهار مضراب، مثنوي، فرح انگيز است

جرق

مقام موسيقي، پرده موسيقي

چار باغ

از الحان موسيقي، آهنگ مخصوصي در يكي از دستگاه هاي موسيقي قديم ايران

چغان

چوبي را گويند مانند مشته حلاج كه سر آن شكافته جلاجلي چند در آن تعبيه كنند و اصول موسيقي را بدان نگه دارند و نام دستگاهي از موسيقي نيز هست

چهار پاره

از گوشه هاي موسيقي ايراني است و معمولا در حجاز ابوعطا مي آيد و معمولا سه ضربي است و عده اي آن را هفت ضربي مي دانند و اين وزن در ماهور به نام نصير خاني معروف است÷

چهار گاه

دستگاهي است بسيار قديمي و اصيل. بعضي از آوازهاي محلي و آهنگ عروسي معمولا در ايران و مبارك باد در اين دستگاه نواخته مي شود. گوشه هاي مهم اين دستگاه عبارتند از: در آمد ـ پيش زنگوله و نغمه ( كه آهنگ دو ضربي است )‌زنگوله ( آهنگ سه ضربي )، پهلوي، رجز ( كه اشعار فردوسي با آن خوانده مي شود ) و گوشه هاي: بدر، زابل، بسته نگار، مويه، حصار، پس حصار، معربد، مخالف، مغلوب، دوبيتي، كرشمه، حزين، خزان، حدي، ارجوزه، منصوري، ساربانك، پرستوك، شهر آشوب، حاشيه، لزگي

چهار مضراب

قطعاتي كه با يك ساز همراه تنبك اجرا مي شود كه اول مخصوص سازهاي مضرابي بوده ولي بعداً با سازهاي آرشه اي نيز تقليد شد

گام

دايره، ذوالكل دوره نغمات هشتگانه ،گام توالي هشت نت موسيقي است

گلريز

از گوشه هاي موسيقي ايراني در دستگاه شور است

گنج باد آورده

از الحان سي گانه باربد است كه به افتخار شهر براز سردار معروف ايران به مناسبت فتح مصر ساخته شده است و منظور گنجهايي است كه امپراطور روم باركشتي كرده بود و بوسيله بادبه ساحل افتد و نصيب سردار ايراني شد

پایان قسمت دوم ...